تأثیر ورمیکمپوست و کود دامی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)
محورهای موضوعی : زراعت
پیمان محمدزاده توتونچی
1
(دانشجوی سابق دکتری زراعت، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.)
کلید واژه: کشاورزی پایدار, عملکرد بیولوژیک, ارگانیک, کود گاوی,
چکیده مقاله :
کودهای آلی منابع ارزشمندی برای بهبود کیفیت خاک و افزایش عملکرد گیاهان زراعی هستند. به‌منظور ارزیابی اثرات کاربرد ورمیکمپوست و کود دامی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال 1398 در شهرستان ارومیه اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (1T)، ورمیکمپوست به میزان 5 تن (2T)، 10 تن (3T)، 15 تن (4T) و 25 تن در هکتار (5T)، کود گاوی به میزان 10 تن (6T)، 15 تن (7T) و 20 تن در هکتار (8T) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تأثیر تیمارهای کودی بر تمامی صفات موردبررسی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که تیمار 5T ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، میزان اسانس و عملکرد اسانس را در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 81/67، 91/60، 36/53، 86/42، 94/109 و 95/72 درصد افزایش داد. بیشترین تعداد شاخه جانبی در بوته (61/15) متعلق به تیمار 8T بود که با تیمار 5T اختلاف معنی‌داری نداشت. تیمار 4T ازلحاظ تعداد گل در بوته حداکثر مقدار (66/45) را در بین تیمارهای کودی دارا بود و این تیمار تفاوت معنی‌داری با تیمار 5T نداشت. همچنین، بیشترین وزن هزار دانه (72/2 گرم) از تیمار 4T به دست آمد که این تیمار با تیمارهای 5T و 8T در یک گروه آماری قرار گرفتند. به‌طورکلی، نتایج حاکی از آن بود که کاربرد ورمیکمپوست و کود گاوی تأثیر مطلوبی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان داشت.
Organic fertilizers are valuable sources for improving soil quality and increasing crop yield. In order to evaluate the effect of vermicompost and manure application on morphological traits, yield and essential oil of basil (Ocimum basilicum L.), a field experiment was conducted in a randomized complete block design with eight treatments and three replications in Urmia city in 2019. The experimental treatments included control (T1), vermicompost [5 tons (T2), 10 tons (T3), 15 tons (T4), 25 tons per hectare (T5)], cow manure [10 tons (T6), 15 tons (T7) and 20 tons per hectare (T8)]. According to the results of ANOVA, the effect of the treatments on all studied traits was significant (p≤0.01). Results showed that T5 treatment increased plant height, number of leaves per plant, biological yield, seed yield, essential oil content and essential oil yield in comparison with control 67.81, 60.91, 53.36, 42.86, 109 and 72.95%, respectively. The highest number of lateral branches per plant (15.61) belonged to the T8 treatment, which was not significantly different from the T5. The T4 treatment had the maximum (45.66) flower number per plant among the treatments and this treatment was not significantly different from the T5 treatment. Also, the highest 1000-grain weight (2.72 g) was obtained from T4 treatment, which was in a same statistical group with T5 and T8 treatments. Overall, the results indicated that the application of vermicompost and cow manure had a favorable effect on morphological traits, yield and essential oil content of basil.
اکبری، ا. و غلامی، ا. 1394 . ارزیابی کاربرد کودهای دامی، ورمیکمپوست و محلولپاشی با اسید آسکوربیک
مجله پژوهشهای زراعی .(Dracocephalam moldavica L.) و مواد هیومیکی بر تولید گیاه دارویی بادرشبو
.840 -853 :(4) ایران، 13
-2 حاج سید هادی، م. ر. و رضایی قلعه، ه. 1394 . بررسی تأثیر مقادیر مختلف ورمیکمپوست و محلولپاشی
مجله تحقیقات . (Matricaria chamomilla L.) اسیدهای آمینه و اوره بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی
.1058 -1070 :(6) گیاهان دارویی و معطر ایران، 31
-3 خیری، ع.، ارغوانی، م. و خستو، م. 1394 . تأثیر کاربرد کودهای آلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه
- 1057 :(6) مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31 .(Calendula officinalis L.) دارویی همیشهبهار
.1047
-4 درزی، م. ت.، عطا پور، ر. و حاج سید هادی، م. ر. 1394 . تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود دامی و
مجله علوم گیاهان .(Dracocephalam moldavica L.) ورمیکمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس بادرشبی
.711 -721 :(4) زراعی، 46
-5 رضوی نیا، م.، آقا علیخانی، م. و نقد بادی، ح. 1394 . تأثیر کود ورمیکمپوست و کود شیمیاییبر خصوصیات
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر .(Echinacea purpurea (L.) Moench) کمی و کیفی گیاه سرخار گل
.357 -373 :(2) ایران، 31
-6 رضی پور، پ.، گلچین، ا. و داغستانی، م. 1395 . تأثیر سطوح مختلف کود گاوی و تلقیح با کود میکروبی
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و .(Melissa officinalis L.) نیتروکسین بر رشد و عملکرد گیاه بادرنجبویه
.807 -823 :(5) معطر ایران، 32
-7 سعید نژاد، ا. ح. و رضوانی مقدم، پ. 1389 . ارزیابی اثر مصرف کمپوست، ورمیکمپوست و کودهای دامی
:(2) مجله علوم باغبانی، 34 .(Cuminum cyminum) روی عملکرد، اجزای عملکرد و درصد اسانس زبره سبز
.142 -148اکبری، ا. و غلامی، ا. 1394 . ارزیابی کاربرد کودهای دامی، ورمیکمپوست و محلولپاشی با اسید آسکوربیک
مجله پژوهشهای زراعی .(Dracocephalam moldavica L.) و مواد هیومیکی بر تولید گیاه دارویی بادرشبو
.840 -853 :(4) ایران، 13
-2 حاج سید هادی، م. ر. و رضایی قلعه، ه. 1394 . بررسی تأثیر مقادیر مختلف ورمیکمپوست و محلولپاشی
مجله تحقیقات . (Matricaria chamomilla L.) اسیدهای آمینه و اوره بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی
.1058 -1070 :(6) گیاهان دارویی و معطر ایران، 31
-3 خیری، ع.، ارغوانی، م. و خستو، م. 1394 . تأثیر کاربرد کودهای آلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه
- 1057 :(6) مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31 .(Calendula officinalis L.) دارویی همیشهبهار
.1047
-4 درزی، م. ت.، عطا پور، ر. و حاج سید هادی، م. ر. 1394 . تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود دامی و
مجله علوم گیاهان .(Dracocephalam moldavica L.) ورمیکمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس بادرشبی
.711 -721 :(4) زراعی، 46
-5 رضوی نیا، م.، آقا علیخانی، م. و نقد بادی، ح. 1394 . تأثیر کود ورمیکمپوست و کود شیمیاییبر خصوصیات
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر .(Echinacea purpurea (L.) Moench) کمی و کیفی گیاه سرخار گل
.357 -373 :(2) ایران، 31
-6 رضی پور، پ.، گلچین، ا. و داغستانی، م. 1395 . تأثیر سطوح مختلف کود گاوی و تلقیح با کود میکروبی
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و .(Melissa officinalis L.) نیتروکسین بر رشد و عملکرد گیاه بادرنجبویه
.807 -823 :(5) معطر ایران، 32
-7 سعید نژاد، ا. ح. و رضوانی مقدم، پ. 1389 . ارزیابی اثر مصرف کمپوست، ورمیکمپوست و کودهای دامی
:(2) مجله علوم باغبانی، 34 .(Cuminum cyminum) روی عملکرد، اجزای عملکرد و درصد اسانس زبره سبز
.142 -148اکبری، ا. و غلامی، ا. 1394 . ارزیابی کاربرد کودهای دامی، ورمیکمپوست و محلولپاشی با اسید آسکوربیک
مجله پژوهشهای زراعی .(Dracocephalam moldavica L.) و مواد هیومیکی بر تولید گیاه دارویی بادرشبو
.840 -853 :(4) ایران، 13
-2 حاج سید هادی، م. ر. و رضایی قلعه، ه. 1394 . بررسی تأثیر مقادیر مختلف ورمیکمپوست و محلولپاشی
مجله تحقیقات . (Matricaria chamomilla L.) اسیدهای آمینه و اوره بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی
.1058 -1070 :(6) گیاهان دارویی و معطر ایران، 31
-3 خیری، ع.، ارغوانی، م. و خستو، م. 1394 . تأثیر کاربرد کودهای آلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه
- 1057 :(6) مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31 .(Calendula officinalis L.) دارویی همیشهبهار
.1047
-4 درزی، م. ت.، عطا پور، ر. و حاج سید هادی، م. ر. 1394 . تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود دامی و
مجله علوم گیاهان .(Dracocephalam moldavica L.) ورمیکمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس بادرشبی
.711 -721 :(4) زراعی، 46
-5 رضوی نیا، م.، آقا علیخانی، م. و نقد بادی، ح. 1394 . تأثیر کود ورمیکمپوست و کود شیمیاییبر خصوصیات
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر .(Echinacea purpurea (L.) Moench) کمی و کیفی گیاه سرخار گل
.357 -373 :(2) ایران، 31
-6 رضی پور، پ.، گلچین، ا. و داغستانی، م. 1395 . تأثیر سطوح مختلف کود گاوی و تلقیح با کود میکروبی
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و .(Melissa officinalis L.) نیتروکسین بر رشد و عملکرد گیاه بادرنجبویه
.807 -823 :(5) معطر ایران، 32
-7 سعید نژاد، ا. ح. و رضوانی مقدم، پ. 1389 . ارزیابی اثر مصرف کمپوست، ورمیکمپوست و کودهای دامی
:(2) مجله علوم باغبانی، 34 .(Cuminum cyminum) روی عملکرد، اجزای عملکرد و درصد اسانس زبره سبز
.142 -148
شکفته، ح.، مارزی، ا. و غفاری شهرآباد، س. 1394 . تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و زیستی فسفر بر عملکرد
.119 -129 :(1) مجله علوم باغبانی ایران، 46 .(Ocimum basilicum) و اسانس گیاه دارویی ریحان
-9 عاشقی، پ.، درزی، م. ت. و حاج سید هادی، م. ر. 1397 . ارزیابی تأثیر کودهای آلی و زیستی بر عملکرد
در منطقه فیروزکوه. مجله علوم (Ocimum basilicum L.) ماده خشک و کمیت و کیفیت اسانس ریحان سبز
.211-199 :(1) باغبانی ایران، 49
تحت (Melissa officinalis L.) -10 عباس زاده، ب. و ذاکریان، ف. 1395 . میزان جذب عناصر در بادرنجبویه
تأثیر دو گونه قارچ آربسکولار، قارچ شبه میکوریزا و ورمیکمپوست. مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر
.47 -59 :(1) ایران، 32
-11 مرادی، م. و طالشی، ک. 1397 . اثر کاربرد کود دامی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش رقم گوهر
.45 -56 :(4) در منطقه خرمآباد. مجله بومشناسی گیاهان زراعی، 14
-12 مکی زاده تفتی، م.، نصرالهزاده، ص.، زهتاب سلماسی، س.، چاییچی، م. ر. و خاوازی، ک. 1391 . اثر
مجله دانش .(Ocimum basilicum) کودهای زیستی، آلی و شیمیاییبر خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان
.12-1 :(1) کشاورزی و تولید پایدار، 22
-13 میرعرب، ت.، پیری، ع.، توسلی، ا. و بابائیان، م. 1395 . اثر استفاده از کودهای آلی بر ویژگیهای کمی و
- 338 :(2) در منطقه سیستان. مجله اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی، 10 (Ocimum basilicum) کیفی ریحان
.327
-14 نصیر زاده، س.، فلاح، س.، کیانی، ش. و محمدخانی، ع. 1394 . اثر سطوح مختلف کود گاوی و اوره بر
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و .(Plantago ovata Forssk.) خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه
.41 -51 :(1) معطر ایران، 31
-15 نصیری، ی.، باغبان اکبری، پ.، نورآئین، م. و امینی، ر. 1398 . ارزیابی کاربرد کودهای دامی،
ورمیکمپوست و محلولپاشی با اسید آسکوربیک و مواد هیومیکی بر تولید گیاه دارویی بادرشبو
.83 -101 :(4) مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، 29 .(Dracocephalam moldavica L.)
-16 هوشمند، ع.، فروتن، م. و برومندنسب، س. 1393 . ارزیابی کم آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد و کارایی
.52-43 :(3) مجله علوم و مهندسی آبیاری، 37 .KSC- مصرف آب ذرت دانهای هیبرید 704
17- Adebifar, M. 2018. Evaluation seed yield, its components and protein
concentration of wheat in response to different level of nitrogen and
vermicompost. Journal of Crop Nutrition Science, 4(4): 47-61.
18- Akhzari, D., Kalantari, N. and Mahdavi, Sh. 2018. Studying the effects of
mycorrhiza and vermicompost fertilizers on the growth and physiological traits of
vetiver grass (Chrysopogon zizanioides L.). Desert, 23(1): 57-62.
19- Amyanpoori, S., Ovassi, M. and Fatahnejad, E. 2015. Effect of vermicompost
and triple superphosphate on yield of corn (Zea mays L.) in Behbahan. Journal of
Experimental Biology and Agricultural Sciences, 3(6): 494-499.
20- Ayyobi, H., Olfati, J. A. and Peyvast, Gh. A. 2014. The effects of cow manure
vermicompost and municipal solid waste compost on peppermint (Mentha piperita
L.) in Torbat-e-Jam and Rasht regions of Iran. International Journal of Recycling
of Organic Waste in Agriculture, 3: 147-153.شکفته، ح.، مارزی، ا. و غفاری شهرآباد، س. 1394 . تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و زیستی فسفر بر عملکرد
.119 -129 :(1) مجله علوم باغبانی ایران، 46 .(Ocimum basilicum) و اسانس گیاه دارویی ریحان
-9 عاشقی، پ.، درزی، م. ت. و حاج سید هادی، م. ر. 1397 . ارزیابی تأثیر کودهای آلی و زیستی بر عملکرد
در منطقه فیروزکوه. مجله علوم (Ocimum basilicum L.) ماده خشک و کمیت و کیفیت اسانس ریحان سبز
.211-199 :(1) باغبانی ایران، 49
تحت (Melissa officinalis L.) -10 عباس زاده، ب. و ذاکریان، ف. 1395 . میزان جذب عناصر در بادرنجبویه
تأثیر دو گونه قارچ آربسکولار، قارچ شبه میکوریزا و ورمیکمپوست. مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر
.47 -59 :(1) ایران، 32
-11 مرادی، م. و طالشی، ک. 1397 . اثر کاربرد کود دامی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش رقم گوهر
.45 -56 :(4) در منطقه خرمآباد. مجله بومشناسی گیاهان زراعی، 14
-12 مکی زاده تفتی، م.، نصرالهزاده، ص.، زهتاب سلماسی، س.، چاییچی، م. ر. و خاوازی، ک. 1391 . اثر
مجله دانش .(Ocimum basilicum) کودهای زیستی، آلی و شیمیاییبر خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان
.12-1 :(1) کشاورزی و تولید پایدار، 22
-13 میرعرب، ت.، پیری، ع.، توسلی، ا. و بابائیان، م. 1395 . اثر استفاده از کودهای آلی بر ویژگیهای کمی و
- 338 :(2) در منطقه سیستان. مجله اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی، 10 (Ocimum basilicum) کیفی ریحان
.327
-14 نصیر زاده، س.، فلاح، س.، کیانی، ش. و محمدخانی، ع. 1394 . اثر سطوح مختلف کود گاوی و اوره بر
مجله تحقیقات گیاهان دارویی و .(Plantago ovata Forssk.) خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه
.41 -51 :(1) معطر ایران، 31
-15 نصیری، ی.، باغبان اکبری، پ.، نورآئین، م. و امینی، ر. 1398 . ارزیابی کاربرد کودهای دامی،
ورمیکمپوست و محلولپاشی با اسید آسکوربیک و مواد هیومیکی بر تولید گیاه دارویی بادرشبو
.83 -101 :(4) مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، 29 .(Dracocephalam moldavica L.)
-16 هوشمند، ع.، فروتن، م. و برومندنسب، س. 1393 . ارزیابی کم آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد و کارایی
.52-43 :(3) مجله علوم و مهندسی آبیاری، 37 .KSC- مصرف آب ذرت دانهای هیبرید 704
17- Adebifar, M. 2018. Evaluation seed yield, its components and protein
concentration of wheat in response to different level of nitrogen and
vermicompost. Journal of Crop Nutrition Science, 4(4): 47-61.
18- Akhzari, D., Kalantari, N. and Mahdavi, Sh. 2018. Studying the effects of
mycorrhiza and vermicompost fertilizers on the growth and physiological traits of
vetiver grass (Chrysopogon zizanioides L.). Desert, 23(1): 57-62.
19- Amyanpoori, S., Ovassi, M. and Fatahnejad, E. 2015. Effect of vermicompost
and triple superphosphate on yield of corn (Zea mays L.) in Behbahan. Journal of
Experimental Biology and Agricultural Sciences, 3(6): 494-499.
20- Ayyobi, H., Olfati, J. A. and Peyvast, Gh. A. 2014. The effects of cow manure
vermicompost and municipal solid waste compost on peppermint (Mentha piperita
L.) in Torbat-e-Jam and Rasht regions of Iran. International Journal of Recycling
of Organic Waste in Agriculture, 3: 147-153.
21- Chaharlang, M. and Shokuhfar, A. 2019. Assessment effect of vermicompost
on quantitative and qualitative characteristics of mung bean (Vigna radiata L.)
under different irrigation regime. Journal of Crop Nutrition Science, 5(1): 33-44.
22- Durak, A., Altuntas, O., Kutsal, I. K., Isik, R. and Karaat, F. E. 2017. The
effects of vermicompost on yield and some growth parameters of lettuce. Turkish
Journal of Agriculture- Food Science and Technology, 5(12): 1566- 1570.
23- Hasan, M. M., Ali, M. A., Kali Rubel, M. M., Shah, M., Alzahrani, Y. and
Hakeem, Kh. R. 2018. Influences of vermicompost and organic mulching on
growth, yield and profitability of carrot (Daucus Carota L.). Journal of
Agriculture and Biotechnology, 3(1): 19-31.
24- Hosseini Valiki, S. R., Ghanbari, S., Golmohammadzadeh, S. and Tat, O. F.
2015. The effect of vermicompost and NPK fertilizer on yield, growth parameters
and essential oil of fennel (Foeniculum vulgare). International Journal of Life
Sciences, 9(4): 38-43.
25- Jami, N., Rahimi, A., Naghizadeh, M. and Sadaghati, E. 2020. Investigating
the use of different levels of mycorrhiza and vermicompost on quantitative and
qualitative yield of saffron (Crocus sativus L.). Scientia Horticulturae, 262: 1-12.
26- Kapoor, R., Giri, B. and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential
oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill. on mycorrhizal inoculation
supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology, 93(3): 307-311.
27- Ravimycin, T., Lenin, M., Selvakumar, G. and Thangadurai, R. 2010. Growth
and nutrient content variation of groundnut Arachis hypogaea L. under
vermicompost application. Journal of Experimental Sciences, 1(8): 12-16.
28- Salehi Sardoei, A. 2014. Vermicompost effects on the growth and flowering
of marigold (Calendula officinalis). European Journal of Experimental Biology,
4(1): 651- 655.
29- Salehi, A., Gholamhoseini, M., Ataei, R., Sefidkon, F. and Ghalavand, A.
2018. Effects of zeolite, bio- and organic fertilizers application on German
chamomile yield and essential oil composition. Journal of Essential Oil Bearing
Plants, 21(1): 116- 130.
30- Sheykholeslami, Z., Qasempour Almdari, M., Qanbari, S. and Akbarzadeh, M.
2015. Effect of organic and chemical fertilizers on yield and yield components of
peppermint (Mentha piperita L.). American Journal of Experimental Agriculture,
6(4): 251- 257.
31- Tadayyon, A., Naeimi, M. M. and Pessarakli, M. 2018. Effects of
vermicompost and vermiwash biofertilizers on fenugreek (Trigonella foenum)
plant. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 49(19): 2396- 2405.
32- Veisi Nasab, M., Mobasser, H. R. and Ganjali, H. R. 2015. Effect of different
levels of vermicompost on yield and quality of maize varieties. Biological Forum-
An International Journal, 7(1): 856- 860.
33- Verma, S. R., Bhanwaria, R. and Karwasara, P. K. 2017. Effect of
vermicompost and sulphur on growth, yield and nutrient uptake of fenugreek
(Trigonella foenum- graecum L.). Trends in Biosciences, 10(20): 3978- 3981.
34- Zaman, M. M., Chowdhury, M. A. H., Islam, M. R. and Uddin, M. R. 2015.
Effects of vermicompost on growth and leaf biomass yield of stevia and post-21- Chaharlang, M. and Shokuhfar, A. 2019. Assessment effect of vermicompost
on quantitative and qualitative characteristics of mung bean (Vigna radiata L.)
under different irrigation regime. Journal of Crop Nutrition Science, 5(1): 33-44.
22- Durak, A., Altuntas, O., Kutsal, I. K., Isik, R. and Karaat, F. E. 2017. The
effects of vermicompost on yield and some growth parameters of lettuce. Turkish
Journal of Agriculture- Food Science and Technology, 5(12): 1566- 1570.
23- Hasan, M. M., Ali, M. A., Kali Rubel, M. M., Shah, M., Alzahrani, Y. and
Hakeem, Kh. R. 2018. Influences of vermicompost and organic mulching on
growth, yield and profitability of carrot (Daucus Carota L.). Journal of
Agriculture and Biotechnology, 3(1): 19-31.
24- Hosseini Valiki, S. R., Ghanbari, S., Golmohammadzadeh, S. and Tat, O. F.
2015. The effect of vermicompost and NPK fertilizer on yield, growth parameters
and essential oil of fennel (Foeniculum vulgare). International Journal of Life
Sciences, 9(4): 38-43.
25- Jami, N., Rahimi, A., Naghizadeh, M. and Sadaghati, E. 2020. Investigating
the use of different levels of mycorrhiza and vermicompost on quantitative and
qualitative yield of saffron (Crocus sativus L.). Scientia Horticulturae, 262: 1-12.
26- Kapoor, R., Giri, B. and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential
oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill. on mycorrhizal inoculation
supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology, 93(3): 307-311.
27- Ravimycin, T., Lenin, M., Selvakumar, G. and Thangadurai, R. 2010. Growth
and nutrient content variation of groundnut Arachis hypogaea L. under
vermicompost application. Journal of Experimental Sciences, 1(8): 12-16.
28- Salehi Sardoei, A. 2014. Vermicompost effects on the growth and flowering
of marigold (Calendula officinalis). European Journal of Experimental Biology,
4(1): 651- 655.
29- Salehi, A., Gholamhoseini, M., Ataei, R., Sefidkon, F. and Ghalavand, A.
2018. Effects of zeolite, bio- and organic fertilizers application on German
chamomile yield and essential oil composition. Journal of Essential Oil Bearing
Plants, 21(1): 116- 130.
30- Sheykholeslami, Z., Qasempour Almdari, M., Qanbari, S. and Akbarzadeh, M.
2015. Effect of organic and chemical fertilizers on yield and yield components of
peppermint (Mentha piperita L.). American Journal of Experimental Agriculture,
6(4): 251- 257.
31- Tadayyon, A., Naeimi, M. M. and Pessarakli, M. 2018. Effects of
vermicompost and vermiwash biofertilizers on fenugreek (Trigonella foenum)
plant. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 49(19): 2396- 2405.
32- Veisi Nasab, M., Mobasser, H. R. and Ganjali, H. R. 2015. Effect of different
levels of vermicompost on yield and quality of maize varieties. Biological Forum-
An International Journal, 7(1): 856- 860.
33- Verma, S. R., Bhanwaria, R. and Karwasara, P. K. 2017. Effect of
vermicompost and sulphur on growth, yield and nutrient uptake of fenugreek
(Trigonella foenum- graecum L.). Trends in Biosciences, 10(20): 3978- 3981.
34- Zaman, M. M., Chowdhury, M. A. H., Islam, M. R. and Uddin, M. R. 2015.
Effects of vermicompost on growth and leaf biomass yield of stevia and post-
harvest fertility status of soil. Journal of Bangladesh Agricultural University,
13(2): 169–174.
35- Zou, Y., Zhang, J., Zhao, R., Dai, H. and Zhang, Zh. 2018. Application of
vermicompost improves strawberry growth and quality through increased
photosynthesis rate, free radical scavenging and soil enzymatic activity. Scientia
Horticulturae, 233: 132- 140.